«Αναγκαιότητα ο εκτοπισμός Ελλήνων, Αρμενίων»

Αντιδράσεις στις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού

Ρόιτερς, ΑΠΕ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Για παρανόηση των δηλώσεών του έκανε λόγο χθες ο Τούρκος υπουργός Αμύνης, Βετζντί Γκιονούλ, ο οποίος παρουσίασε την εξάλειψη του ελληνικού και αρμενικού στοιχείου στη Μικρά Ασία ως αναγκαιότητα για την οικοδόμηση του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Οι επίμαχες δηλώσεις του κ. Βετζντί Γκιονούλ έγιναν στη διάρκεια τελετής, στην τουρκική πρεσβεία, στις Βρυξέλλες, επ’ ευκαιρία της συμπλήρωσης 70 χρόνων από τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ.

«Αν σήμερα εξακολουθούσαν να ζουν Ελληνες στα παράλια του Αιγαίου και Αρμένιοι σε πολλές περιοχές της Τουρκίας, διερωτώμαι αν θα υπήρχε το σημερινό εθνικό κράτος», φέρεται να δήλωσε ο κ. Γκιονούλ, κατά την ομιλία του στην τουρκική πρεσβεία, τη Δευτέρα. «Δεν ξέρω ποια λόγια να χρησιμοποιήσω για να εξηγήσω τη σημασία αυτής της ανταλλαγής, αλλά η σημασία αυτή είναι φανερή, αν κοιτάξει κάποιος τις (πληθυσμιακές) ισορροπίες του παρελθόντος», είπε και πρόσθεσε ότι η Αγκυρα κατοικούνταν από Εβραίους, μουσουλμάνους, Αρμένιους και Ελληνες, πριν από την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας.

Η επίσημη τουρκική ιστορία, ως προς το θέμα των Αρμενίων του 1915, κάνει λόγο για «εκτοπισμό», αφήνοντας απλώς ανοιχτό το ενδεχόμενο, κατά τη διάρκεια του εκτοπισμού να σκοτώθηκαν πολλοί Αρμένιοι. Οι δηλώσεις του κ. Βετζντί Γκιονούλ δεν συνιστούν απλώς επιχείρημα υπέρ των ισχυρισμών περί γενοκτονίας και μάλιστα διά στόματος υπουργού, αλλά θέτουν γενικότερα θέμα οικοδόμησης έθνους, στον βωμό της οποίας δικαιολογείται η εθνική κάθαρση. Από τα λεγόμενα του κ. Γκιονούλ θα μπορούσε να συμπεράνει κάποιος ότι και οι Κούρδοι της νοτιοανατολικής Τουρκίας μπορεί να αποτελούν εμπόδιο στη διαδικασία οικοδόμησης εθνικού κράτους.

Ωστόσο, η αντίληψη αυτή ακυρώνει το βασικό επιχείρημα του τουρκικού εθνικισμού, ότι δηλαδή με τον όρο τουρκικό έθνος δεν εννοείται η τουρκική φυλή, αλλά το σύνολο των ανθρώπων οι οποίοι έχουν ίσως διαφορετική εθνοτική καταγωγή αλλά είναι πολίτες της τουρκικής δημοκρατίας.

Η ενταξιακή πορεία

Στο μεταξύ, η Αγκυρα κινδυνεύει να δει το όνειρό της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση να ναυαγεί, αν δεν προωθήσει το συντομότερο δυνατόν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, ωστόσο, χρειάζεται και ένα σαφές μήνυμα από τις Βρυξέλλες πως η υποψηφιότητά της δεν είναι καταδικασμένη, ώστε να αποκατασταθεί η κλονισμένη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών. Μια έκθεση για την πορεία ένταξης των υποψήφιων χωρών στην Ε. Ε., την περασμένη εβδομάδα, εμφανίζει την Αγκυρα να έχει σημειώσει μικρή πρόοδο σε ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα ή η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και ο περιορισμός των εξουσιών του στρατού. Η Τουρκία άρχισε ενταξιακές διαπραγματεύσεις το 2005, αλλά έκτοτε οι μεταρρυθμίσεις κινούνται με αργό ρυθμό και αναλόγως προχωρούν και οι σχετικές συνομιλίες.