Κόκκινος συναγερμός στο Αιγαίο

Σε κατάσταση αυξημένης επαγρύπνησης βρίσκονται εδώ και μερικές ώρες οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, καθώς η τουρκική άσκηση «Ηγεμών 2009» μπαίνει στο τελευταίο και πιο κρίσιμο στάδιό της. Διπλωματικοί και στρατιωτικοί κύκλοι δεν αποκλείουν η Τουρκία να επιδιώξει να προχωρήσει σε προκλητική ενέργεια, η οποία θα έχει ως στόχο να νομιμοποιήσει de facto τις αξιώσεις που έχει στο Αιγαίο, προσπαθώντας επί της ουσίας να το διχοτομήσει.

Η κρίσιμη περίοδος για πιθανές προκλήσεις στο Αιγαίο είναι από σήμερα μέχρι και τη Δευτέρα 30 Μαρτίου, όταν και αναμένεται να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη άσκηση. Σε αυτή συμμετέχουν επίσης οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο κατόπιν πρόσκλησης της Αγκυρας (για προφανείς λόγους). Εντός του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, λοιπόν, θα λάβουν χώρα μεγάλες αποβατικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή του Doganbey, βόρεια της Σάμου. «Αν οι στρατοκράτες της Αγκυρας θελήσουν να κάνουν προκλητική ενέργεια η οποία θα έχει στόχο να νομιμοποιήσει de facto τις αξιώσεις τους στο Αιγαίο, τότε θα το κάνουν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και στη συγκεκριμένη περιοχή» ανέφερε στην «Εspresso της Κυριακής» έμπειρος αξιωματικός. Πραγματικά, μια απλή εξέταση στον χάρτη δείχνει πως η αμφίβια άσκηση θα λάβει χώρα στον κεντρικό τομέα του Αιγαίου, στις ακτές της Μικράς Ασίας, σε μια περιοχή νότια της Σμύρνης, η οποία βρίσκεται μεταξύ της Σάμου και της Χίου. Εκεί θα πλεύσουν τουρκικά πλοία (ο αριθμός τους καθώς και αυτός των υποβρυχίων, ελικοπτέρων και αεροσκαφών που θα συμμετάσχει στην «Ηγεμών 2009» είναι άγνωστος) και σχεδόν όλος ο συμμαχικός στόλος (δώδεκα πλοία και καθόλου αεροσκάφη), θα γίνουν αποβατικές ενέργειες, ενώ υπάρχει σχέδιο για δραστηριότητα έρευνας και διάσωσης. Πέραν αυτών των δύο περιοχών, έχουν δεσμευθεί επιπλέον τέσσερις που βρίσκονται νοτιοδυτικά της Σκύρου, νοτίως της Ικαρίας, μεταξύ Κυκλάδων και Κρήτης και δυτικά της Τήλου. Η κάθε φάση της άσκησης (16-18, 19-22, 23-29 και 30-31 Μαρτίου) πραγματοποιήθηκε και συνεχίζεται σε ορισμένες περιοχές. Οι δύο τελευταίες φάσεις, πάντως, θα έχουν πεδίο διεξαγωγής μεταξύ Σάμου και Χίου και είναι οι περιοχές που οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις είναι πραγματικά σε «κόκκινο συναγερμό».


Οι δύο στόχοι

Ο σχεδιασμός της άσκησης από τους Τούρκους επιτελείς έγινε με διττό στόχο. Ο πρώτος στόχος που περιλαμβάνεται στην άσκηση αποστρατιωτικοποιεί όλα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου ξεκινώντας από τον βορρά και τη Θάσο και καταλήγοντας στο Καστελόριζο. Ο δεύτερος στόχος περιλαμβάνει τη διχοτόμηση του Αιγαίου στον 25ο Μεσημβρινό, επαναφέροντας με τον τρόπο αυτό την οριοθέτηση των περιοχών έρευνας και διάσωσης, την οποία η Αγκυρα είχε προωθήσει από το 1989 με σχετικό νόμο.

Επίσης, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι οι στρατοκράτες της Αγκυρας προχώρησαν στη συγκεκριμένη πρόκληση με τη διενέργεια της άσκησης, ενώ είχε προηγηθεί μια χρονική περίοδος όξυνσης της έντασης στο Αιγαίο μετά το μπαράζ των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου μας και τις πτήσεις των τουρκικών μαχητικών πάνω από το Φαρμακονήσι και το Αγαθονήσι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δεύτερος στόχος της Αγκυρας συνδέεται και με την υπεροπλία που παρουσιάζει η Τουρκία στον τομέα των διαθέσιμων μέσων έρευνας και διάσωσης, σύμφωνα και με συγκεκριμένη μελέτη του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τη μελέτη, έναντι των μόλις δεκαέξι ελικοπτέρων και αεροσκαφών που διαθέτει η ελληνική πλευρά, η Τουρκία έχει στη διάθεσή της πενήντα έξι αντίστοιχα μέσα, εκ των οποίων τα μισά από αυτά είναι ανεπτυγμένα σε αεροδρόμια των δυτικών παραλίων της. Πέραν αυτών, η Αγκυρα «τρέχει» άλλα δύο σχετικά εξοπλιστικά προγράμματα αγορών και εκσυγχρονισμών, τα οποία θα αναβαθμίσουν τις υπάρχουσες δυνατότητες, ενώ οι στρατοκράτες αναμένεται να αυξήσουν κατά περίπου 25-30 τον αριθμό των υφιστάμενων ελικοπτέρων και αεροσκαφών.

Σύμφωνα με τους επιτελείς-συντάκτες της μελέτης, η κινητικότητα αυτή της Αγκυρας στους εξοπλισμούς του τομέα έρευνας και διάσωσης «προσδίδει στις τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις δυνατότητες για διεθνή προβολή τους στον τομέα αυτόν και de facto επισημοποίηση των διεκδικήσεών της στα θέματα έρευνας και διάσωσης ναυαγών στον χώρο του Αιγαίου». Και αυτό γιατί, όπως εξηγείται στη συνέχεια, η ύπαρξη μεγάλου αριθμού μέσων στα παράλια «καθιστά πιθανή την άμεση και πιθανόν τη γρηγορότερη επέμβασή τους σε ενδεχόμενο συμβάν (ναυτικού ή αεροπορικού ατυχήματος) στο Αιγαίο». Μάλιστα, επισημαίνεται ακόμη ότι η Τουρκία έχει στον τομέα των μέσων όχι μόνο ποσοτική αλλά και ποιοτική υπεροχή, ενώ έχει αναβαθμίσει τα τελευταία χρόνια τις αξιώσεις της για έλεγχο ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού με ασκήσεις όπως η «Ηγεμών 2009» ή αυθαίρετες δράσεις.


Διπλωματικό σκάκι με τέσσερις

Τέλος, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, Μεγάλης Βρετανίας, Ολλανδίας και Βελγίου στην άσκηση «Ηγεμών», η Τουρκία στοχεύει στη νομιμοποίηση των αξιώσεών της στο Αιγαίο. Το αν θα τα καταφέρει είναι το μεγάλο ερώτημα. Στρατιωτικοί κύκλοι είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι. Πιστεύουν πως οι τέσσερις χώρες μπορεί να μην απέσυραν τη συμμετοχή τους, όπως η Ελλάδα επιθυμούσε, αλλά θα τηρήσουν την προφορική διαβεβαίωση που έδωσαν μέσω των υπουργών Αμυνάς τους στον Ελληνα ομόλογό τους Βαγγέλη Μεϊμαράκη ότι «δεν θα λάβουν μέρος στα σημεία της άσκησης που θίγουν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα», κάτω φυσικά από την έντονη πίεση και την πλήρη και ουσιαστική ανάλυση των ελληνικών θέσεων του πολιτικού προϊσταμένου των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων

Πηγές: 1453-2009