Πως και γιατί η Δύση δημιουργεί ανεξάρτητο Κουρδιστάν

του ∆ρ. Γεωργίου Κ. Φίλη*

Η τροµακτική αποχή του κουρδικού στοιχείου από το δηµοψήφισµα
της 12ης Σεπτεµβρίου για τις συνταγµατικές αλλαγές στην Τουρκία,
η οποία σε πολλές επαρχίες στα νοτιοανατολικά της χώρας άγγιξε
και ξεπέρασε το 90% (!), αποτέλεσε µία περιφανή νίκη του
έγκλειστου στις φυλακές του Ιµραλί ηγέτη των Κούρδων της
Τουρκίας και σύµβολο ολοκλήρου του έθνους, του Αµπντουλάχ
Οτσαλάν. Για µία ακόµα φορά, όπως συµβαίνει σε κάθε σχεδόν
εκλογική αναµέτρηση τα τελευταία χρόνια, το κουρδικό στοιχείο µε
την εκλογική του συµπεριφορά «χαράσσει», στην κυριολεξία, τα
«σύνορά» του στο εσωτερικό της Τουρκίας. Γιατί όµως η
συγκεκριµένη εκλογική αναµέτρηση, αναφορικά µε τη στάση των
Κούρδων, θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως «διαφορετική» από
τις προηγούµενες; Τα πρόσφατα µηνύµατα του Α. Οτσαλάν, προς
εχθρούς και φίλους, είναι εκπληκτικά, εάν και εφόσον ο
παρατηρητής διαθέτει βασικές γνώσεις γεωπολιτικής ανάλυσης και
δύναται να αποκρυπτογραφήσει τα νοήµατα πίσω από τις λέξεις…


«Η ∆ηµοκρατία της Τουρκίας
αντιµετωπίζει τον πλέον θανάσιµο
κίνδυνο. Ένας κοινωνικός σεισµός
θα µπορούσε να αποκόψει
ένα κοµµάτι της Τουρκίας,
ενώ το υπόλοιπο θα µπορούσε
να θαφτεί κάτω από αυτό»
[Τουργκούτ Οζάλ (1927-1993)]


Ο Τουρκικός φόβος…

Ο Τουργκούτ Οζάλ, εκλεκτός του στρατηγού και πραξικοπηµατία Κενάν
Εβρέν, πρωθυπουργός και µετέπειτα Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας της
Τουρκίας, αποτελεί το µοναδικό ίσως παράδειγµα Τούρκου πολιτικού άντρα
(ας σηµειωθεί πως κατά πολλούς ο Τ. Οζάλ είχε αρµενικές και κουρδικές
ρίζες) ο οποίος τόλµησε να αγγίξει το Κουρδικό σε βάθος και άρθρωσε τον
πολιτικό του λόγο προς την κατεύθυνση επίλυσης του θέµατος. Η

προαναφερόµενη δυσοίωνη παρατήρηση του Τ. Οζάλ βρίσκεται σε γράµµα
το οποίο και απηύθυνε προς τον τότε πρωθυπουργό της χώρας Σουλεϊµάν
Ντεµιρέλ, στον οποίο προσπαθούσε να επιστήσει την προσοχή στο θέµα. Ο
Τ. Οζάλ έγραψε την εν λόγω επιστολή τον Φεβρουάριο του 1993, δύο
µόλις µήνες πριν από τον αιφνίδιο θάνατό του (Απρίλιος του 1993).

Ας σηµειωθεί πως µέχρι σήµερα ακόµα και συγγενικά του πρόσωπα, όπως η
κόρη του, στην αγκαλιά της οποίας άφησε την τελευταία του πνοή, µιλούν
ανοιχτά για τη δολοφονία του, µέσω δηλητηρίασης, από το τουρκικό
«Βαθύ Κράτος», το οποίο και αντιτάσσεται λυσσαλέα σε κάθε προσπάθεια
για την προσέγγιση µεταξύ Τούρκων και Κούρδων. Ο Τ. Οζάλ,
διαβλέποντας έναν επερχόµενο θανάσιµο κίνδυνο, ανησυχούσε για την
εντεινόµενη δράση του PKK και φοβόταν για την ευρεία αποδοχή της
οργάνωσης στις µάζες του κουρδικού πληθυσµού, κάτι το οποίο
µακροπρόθεσµα θα έθετε σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα του
τουρκικού κράτους. Γιατί όµως ο συγκεκριµένος κίνδυνος είχε λάβει τόσο
επικίνδυνες διαστάσεις για την Άγκυρα εκείνη την εποχή; Είναι γνωστό πως
η τουρκοκουρδική αντιπαράθεση βρισκόταν στο προσκήνιο ακόµα και κατά
τα χρόνια της παντοδυναµίας του Μουσταφά Κεµάλ, επονοµαζόµενου και
Ατατούρκ, (1881-1938), ενώ οι ένοπλες αντιπαραθέσεις και εξεγέρσεις δεν
ήταν κάτι το άγνωστο.

Η απάντηση είναι διττή: Πρώτον, ο ίδιος ο στρατηγικός και επιχειρησιακός
σχεδιασµός του PKK είχε στριµώξει την Άγκυρα στη γωνία. ∆εύτερον, ο
πραγµατικός φόβος του Τ. Οζάλ δεν είχε να κάνει τόσο µε τη
δραστηριότητα του PKK όσο µε τη διαµόρφωση του νέου γεωπολιτικού και
γεωστρατηγικού περιβάλλοντος µετά την πτώση του σοβιετικού µπλοκ
αλλά κυρίως και µετά τον Α΄ Πόλεµο του Κόλπου (1990-91): περισσότερα...