Διαθρησκειακές εκδηλώσεις για την "ειρήνη" και την "παγκόσμια ενότητα", στο Μόναχο

«Από τις 11-13 Σεπτεμβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο της Γερμανίας η 11η Συνάντηση Ειρήνης, η οποία διοργανώνεται από την οργάνωση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας Sant’ Egidio και την Εκκλησία του τόπου όπου διοργανώνεται η Συνάντηση. Υπενθυμίζεται ότι προ τριετίας η Συνάντηση αυτή συνδιοργανώθηκε από την Εκκλησία Κύπρου και τον ανωτέρω Οργανισμό. Όπως και στις προηγούμενες παρόμοιες Συναντήσεις, έτσι και στην παρούσα έλαβαν μέρος εκπρόσωποι Εκκλησιών και εκπρόσωποι άλλων θρησκειών ανά τον κόσμο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση: «Μια ενδιαφέρουσα συνάντηση τριακοσίων και πλέον εκκλησιαστικών και θρησκευτικών εκπροσώπων, πολιτικών, ακαδημαϊκών δασκάλων, διπλωματών και εκλεκτών μελών διαφόρων κοινωνικών φορέων πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο της Βαυαρίας από 11-13 Σεπτεμβρίου 2011.

Την ευθύνη της διοργάνωσης είχε η Κοινότητα του Αγίου Αιγιδίου, ένα διεθνές κίνημα με ιστορία άνω των σαράντα χρόνων, το οποίο εδρεύει στη Ρώμη και επιδίδεται σταθερά στον αγώνα για την αντιμετώπιση της φτώχειας και την επικράτηση της ειρήνης σε περιοχές του κόσμου, όπου το μίσος και οι πόλεμοι οδηγούν τους συνανθρώπους μας στην εξαθλίωση. Παρόμοιες συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν μια φορά το χρόνο από το έτος 1986 και μετά, όταν ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ συγκάλεσε στην Ασσίζη παγκόσμια συνάντηση ηγετών προκειμένου να προσευχηθούν για την ειρήνη και διατύπωσε το σύνθημα «ας συνεχίσουμε να διαδίδουμε το μήνυμα της ειρήνης και να βιώνουμε το πνεύμα της Ασσίζης». Από τις συναντήσεις αυτές που προηγήθηκαν αξίζει να αναφέρουμε ιδιαίτερα εκείνη που πραγματοποιήθηκε στα Ιεροσόλυμα το 1995, εκείνη που πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι το 1998, με πρόσκληση του τότε Πατριάρχη Ρουμανίας Ιουστίνου και εκείνη του έτους 2008 στην Κύπρο, κατόπιν προσκλήσεως του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου Β΄. Προσκεκλημένος στη συνάντηση του Μονάχου, φέτος, ήταν και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Αχαΐας κ. Αθανάσιος, διευθυντής του Γραφείου της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος, μαζί με άλλους αρχιερείς της Ορθοδόξου Εκκλησίας, συμμετέσχε σε διάφορες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος.

Η συνάντηση του Μονάχου ήταν ουσιαστικά ένα συνέδριο με γενικό θέμα: «Προορισμένοι να ζήσουμε μαζί». Κατά τις τρεις ημέρες του συνεδρίου, σε διάφορους δημόσιους χώρους και κτίρια της Βαυαρικής πρωτεύουσας πραγματοποιήθηκαν σαράντα τρία φόρα και συζητήσεις καθ’ ομάδας πάνω σε ποικίλα θέματα που είχαν να κάνουν είτε με την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική κατάσταση στον κόσμο μας είτε με τις νέες προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας, των εκπαιδευτικών αλλαγών και της εξέλιξης του κώδικα επικοινωνίας. Στο συνέδριο έγινε ιδιαίτερη μνεία των τραγικών γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στο «Σημείο Μηδέν» της Νέας Υόρκης, επειδή συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τότε. Οι σύνεδροι από κοινού θέλησαν να φωνάξουν «Όχι» στην τρομοκρατία και να εκφράσουν την αισιοδοξία τους ότι η ειρήνη είναι δυνατόν τελικά να επικρατήσει, παρά τις τόσες δυσκολίες και αντιξοότητες.

Το συνέδριο άνοιξε επίσημα στην κεντρική πλατεία του Μονάχου Marstallplaz, κάτω από έντονα καυτό ήλιο, την Κυριακή, 11 Σεπτεμβρίου, με την παρουσία του Προέδρου της Γερμανικής Ομοσπονδίας κ. Κρίστιαν Βουλφ, τους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης να προβάλλονται σε μεγάλη οθόνη ως θλιβερή ανάμνηση του κτυπήματος της τρομοκρατίας πριν από δέκα χρόνια και την μουσική υπόκρουση της ορχήστρας, που διηύθυνε νεαρά ομογενής της Γερμανίας, να φορτίζει συναισθηματικά την ατμόσφαιρα, ενώ καπνός από λιβάνι ανέβαινε στον ουρανό προς τιμήν των θυμάτων.

Ο Αρχιεπίσκοπος του Μονάχου Καρδινάλιος Ράϊνχαρτ Μαρξ, γενναιόδωρος οικοδεσπότης του συνεδρίου, συγγραφέας βιβλίου με τίτλο όμοιο με το διάσημο βιβλίο του ομώνυμού του Γερμανού φιλοσόφου, «Το Κεφάλαιο», αλλά με τον διακριτικό υπότιτλο: «Μια χριστιανική κριτική στη λογική της αγοράς», μίλησε πρώτος και υπογράμμισε ότι «ως εκπρόσωποι των θρησκειών θέλουμε να αντιταχθούμε αποφασιστικά σε κάθε τύπο βίας, κυρίως εκείνης που καταχράται το όνομα του Θεού». Την σκέψη αυτή επανέλαβε στην ομιλία του ο Γερμανός Πρόεδρος κ. Βουλφ λέγοντας ότι «καμία θρησκεία δεν νομιμοποιείται να προωθεί το κήρυγμα του θανάτου».

Ο πάπας Βενέδικτος 16ος σε μήνυμά του έγραψε ότι «αν οι θρησκείες αποτύχουν να φέρουν τον άνθρωπο σε συνάντηση με τον Θεό, αν κατεβάσουν τον Θεό στο δικό τους επίπεδο αντί να μας ανεβάσουν προς Αυτόν, τότε η ειρήνη διαλύεται». Με αυτοκριτική διάθεση πρόσθεσε ότι «ακόμα και στον χριστιανισμό σημειώθηκαν πρακτικές παραμορφώσεις της εικόνας του Θεού» και θύμισε ότι «η ειρήνη δεν μπορεί μόνο να γίνεται (π.χ. με την υπογραφή μιας συνθήκης), αλλά δίδεται, δωρίζεται..., γι αυτό είναι αναγκαία η κοινή μαρτυρία όλων εκείνων που αναζητούν τον Θεό με καθαρή καρδιά».

Στην εναρκτήρια ομιλία του ο εξηντάχρονος κ. Ανδρέας Ρικκάρντι, καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης και ιδρυτής της Κοινότητας του Αγίου Αιγίδίου, με κάποιο προφητικό τόνο, διερωτήθηκε μήπως χάσαμε δέκα χρόνια από το 2001 εστιάζοντας την προσοχή μας σε ένα αόρατο εχθρό, ενδίδοντας στους πειρασμούς της «σύγκρουσης των πολιτισμών», σε «μια ερμηνεία της ιστορίας ως διαρκούς σύγκρουσης μεταξύ Ισλάμ και Δύσης». «Και με ποια αποτελέσματα;», συνέχισε. «130.000 νεκροί πολίτες σε Αφγανιστάν, Ιράκ και Πακιστάν πλάι σε πάμπολλους νεκρούς στρατιώτες, ενώ ο αριθμός των φτωχών, των μεταναστών και των προσφύγων αυξήθηκε. Δημιουργήθηκαν νέα προβλήματα που έκρυψε για λίγο η έμμονη ιδέα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας με φόντο την οικονομική κρίση και τις γκρίζες ζώνες, όπου επικρατεί η κουλτούρα της βίας, καρποί της φτώχειας, της μαφίας και της τρομοκρατίας». Συνεχίζοντας ο κ. Ρικκάρντι είπε ότι «το χρέος μας δεν είναι μόνο να προστατευθούμε από τη βία, αλλά, ταυτόχρονα, να δώσουμε νέες απαντήσεις για χάρη της ειρήνης με σκοπό να ζήσουμε μαζί σε μια παγκόσμια κοινωνία ενότητας. Μια δεκαετία χάθηκε χωρίς να αναζητήσουμε τις αναγκαίες απαντήσεις, ίσως γιατί εξοικειωθήκαμε πολύ με τα σενάρια του πολέμου και την ρητορική της αντιπαράθεσης».

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, της οποίας ο προτεστάντης πάστορας πατέρας απεβίωσε στις αρχές του μηνός, το απόγευμα της Δευτέρας, 12 Σεπτεμβρίου, σε μια κατάμεστη αίθουσα, είπε μεταξύ άλλων: «η Ευρώπη, μετά το 1989, μπόρεσε να αποδείξει ότι η ελπίδα και η ειρήνη ήταν εφικτές. Αν αυτό κατέστη δυνατόν σε αυτό το σπίτι όλων μας που κτίσθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις Εκκλησίες που συνέβαλαν στην τόνωση των κοινών αξιών που μας ενώνουν». Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γερμανίδα καγκελάριος εξέφρασε για πολλοστή φορά τη λύπη της, διότι στη Συνθήκη της Λισσαβόνας δεν έγινε σαφής αναφορά στις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης, εξηγώντας τη θέση της με μια φράση του συμπατριώτη της πάπα Βενέδικτου 16ου: «χωρίς θρησκεία κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε το πραγματικό νόημα της ζωής μας». Σε άλλη παράγραφο της ομιλίας της η κ. Μέρκελ ζήτησε την προσευχή όλων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που βιώνει σήμερα η γηραιά ήπειρος υπογραμμίζοντας ότι «χρησιμοποιούμε τεχνικούς όρους για να αναλύσουμε την κρίση χρέους σε αυτή ή εκείνη την χώρα. Εκείνο όμως που χρειάζεται να κάνουμε σαφέστερα είναι να εξηγήσουμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να φορτώνουμε βάρη στις πλάτες των επομένων γενεών της Ευρώπης. Και ζητώ από σας, τους εκπροσώπους των θρησκειών, να βοηθήσετε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις περνώντας σε αυτές το μήνυμα αυτό». Καταλήγοντας η επί κεφαλής της Γερμανικής κυβέρνησης είπε ότι χρειάζεται μια αλλαγή νοοτροπίας στους λαούς, για να μπορέσει η Ευρώπη, μια ήπειρος με πολλές δυνατότητες να διαμορφώσει υγιείς συνθήκες ευημερίας, να συνεχίσει να αγωνίζεται, ώστε να προαχθεί η αξιοπρέπεια και η ελευθερία του ανθρώπου από την Β. Αφρική μέχρι την Μέση Ανατολή και πάρα πέρα». Κατέληξε μάλιστα λέγοντας ότι «η ειρήνη είναι μητέρα της ανάπτυξης. Ας αφιερωθούμε με κουράγιο στην υπόθεση της ειρήνης».

Το τελευταίο πάνελ του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε σε μια δικαιολογημένα κατάμεστη αίθουσα. Δυο ευρωπαίοι Υπουργοί Οικονομικών, ο Ιταλός Τζούλιο Τρεμόντι και ο Γερμανός Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, με συμμετοχή του Ιταλού τραπεζίτη Κορράντο Πάσσερα και συντονιστή συζήτησης τον Πρόεδρο της Κοινότητας του Αγίου Αιγιδίου Καθηγητή κ. Μάρκο Ιμπαλιάτσο αναφέρθηκαν στην οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα. Ο κ. Τρεμόντι, ανεβαίνοντας τα σκαλιά της αλλοτινής κατοικίας των βασιλέων της Βαυαρίας, όπου διεξήχθη η συζήτηση, είπε σε ύφος που θύμιζε Σαβοναρόλα: «Ο πλούτος στο τέλος θα καταβροχθίσει τον εαυτό του. Χρειάζονται ηθικοί κανόνες. Είναι ανάγκη να εκδιωχθούν οι σπεκουλαδόροι από το ναό». Δεν είναι δυνατόν να μη θυμηθεί κανείς ότι μια μέρα αργότερα αποκαλύφθηκε νέο τραπεζικό σκάνδαλο με πρωταγωνιστή σπεκουλαδόρο, στέλεχος της ελβετικής Τράπεζας UBC, «υπεράνω πάσης υποψίας», ο οποίος «κατάφερε» να εξανεμίσει δυο δισεκατομμύρια δολάρια με ανεύθυνη και ανεξέλεγκτη δραστηριότητα που ανέπτυξε στη διάρκεια των δυο τελευταίων ετών. Στην ομιλία του ο κ. Τρεμόντι, αναφερόμενος στην πίεση που υφίστανται οι λαοί της Ευρώπης και την απειλή κοινωνικών αναταραχών είπε ότι «ασφαλώς η πραγματικότητα που έχουμε μπροστά μας, πέρα από την οικονομική κρίση, είναι υψηλού κινδύνου». Στη συνέχεια, κατά την συνήθειά του, στράφηκε κατά των τραπεζιτών, δίνοντας ευγενώς το πλεονέκτημα της εξαίρεσης στον παραπλεύρως αμήχανα καθήμενο τραπεζίτη κ. Πάσσερα: «Οι κυβερνήσεις έκαναν το τραγικό λάθος να εμπιστευθούν την σύνταξη των κανόνων στους τραπεζίτες...υπήρξε καθαρή τρέλα να εμπιστευθούμε ένα έργο που ανήκει καθαρά στους πολιτικούς σε απρόβλεπτες οργανώσεις τραπεζιτών». Ο Γερμανός Σόϊμπλε διετύπωσε τον απόηχο των απόψεων του Ιταλού συναδέλφου του λέγοντας ότι «σημειώθηκε μια υπερβολή φιλελευθερισμού. Χωρίς κανόνες οι αγορές είναι καταδικασμένες να αυτοκαταστραφούν». Ο τραπεζίτης κ. Πάσσερα συμφώνησε λέγοντας ότι «είναι ανάγκη η οικονομία να ξαναμπεί στη θέση της ισορροπημένα. Χρειαζόμαστε νέα μέθοδο οικονομικής ανάλυσης, που δεν θα είναι ούτε μοναδική ούτε προνομιακή. Μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο σημείο αυτό, γιατί καλλιεργήσαμε μια συγκεκριμένη κουλτούρα της αγοράς επί είκοσι χρόνια και όποιος τολμούσε να της αντισταθεί εξωπεταγόταν ως αιρετικός». Όλοι όσοι μίλησαν στο τελευταίο αυτό πάνελ συμφώνησαν ότι πρέπει να γυρίσουμε σελίδα.

Το συνέδριο έκλεισε στην κατάμεστη από κόσμο κεντρική πλατεία του Μονάχου Marienplaz, όπου διαβάστηκε το επίσημο Κάλεσμα Ειρήνης. Στο κείμενο αυτό μεταξύ άλλων τονίσθηκε ότι βυθισμένος σε μια σοβαρή οικονομική κρίση «ο κόσμος φαίνεται να έχει χάσει την αίσθηση των ορίων του, χρειάζεται μια μεταστροφή. Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, αλλά χρειάζεται να βρει μια ψυχή. Αυτή την ψυχή καλούνται να μην πάψουν να αναζητούν οι οπαδοί του διαλόγου».

Τέλος, σημειώνεται εδώ ότι ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Αχαΐας κ. Αθανάσιος συντόνισε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών της Βαυαρικής Ακαδημίας των Επιστημών με θέμα «Οι πιστοί, φίλοι των πτωχών», με πυκνό ακροατήριο. Μεταξύ των Ορθοδόξων αρχιερέων που έλαβαν μέρος στο συνέδριο ήταν και ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ρουμανίας κ. Δανιήλ, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γερμανίας κ. Αυγουστίνος (Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε κ. Σεραφείμ (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλεπίου κ. Παύλος (Πατριαρχείο Αντιοχείας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μινσκ κ. Φιλάρετος (Πατριαρχείο Μόσχας), ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασίλειος (Εκκλησία της Κύπρου) και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κρούγας κ. Αντώνιος (Εκκλησία της Αλβανίας).

Το 2012 το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο Σεράγεβο, είκοσι χρόνια από την έναρξη της τετράχρονης πολιορκίας της πόλεως από τον σερβικό στρατό. Σήμερα η μαρτυρική πόλη έχει γυρίσει σελίδα και καλλιεργεί το πνεύμα της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων που κατοικούν σε αυτήν. Την αναγγελία του τόπου της προσεχούς συνάντησης έκαναν συγκινημένοι και από κοινού ο Ρωμαιοκαθολικός Επίσκοπος της σημερινής πρωτεύουσας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και ο Μέγας Μουφτής.»

Φωτογραφίες από την επίσκεψη στο Νταχάου:

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Πηγή