Οικο-λατρεία: Οι μυστικιστές μαλθουσιανοί

Από το βιβλίο του Murray Booktsin «Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΥ», (βλ. Και ΕΔΩ)

Για τον Διαφωτισμό πριν από δύο αιώνες, η ανθρωπότητα συνιστούσε - τουλάχιστον δυνάμει - την ίδια τη φωνή της Φύσης και κατείχε μια ευγενή θέση στη φύση, στο μέτρο που η κοινωνία ήταν ορθολογική και ανθρώπινη. Σήμερα, αρχίζουμε να ακούμε ένα νέο μήνυμα. «Η ανθρώπινη φυλή μπορεί να εκλείψει», δηλώνει ο Ντέηβιντ Φόρμαν, «και εγώ τουλάχιστον δεν θα χύσω ούτε ένα δάκρυ». Όσο παράλογη και αν είναι ίσως η άποψη αυτή, δεν σπανίζει. Στην πραγματικότητα, υποβόσκει σε μεγάλο μέρος της σκέψης που διέπει τους οικομυστικιστές και τους οικοθεϊστές.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι όταν οι αρκούδες γκρίζλι εξισώνονται με τα ανθρώπινα όντα στο όνομα της βιοκεντρικότητας - και ασφαλώς δεν προσπαθώ να επιχειρηματολογήσω υπέρ της «εξολόθρευσης των αρκούδων» - γινόμαστε μάρτυρες όχι μιας μεγαλύτερης ευαισθησίας για τη ζωή εν γένει, αλλά μιας από-ευαισθητοποίησης του νου απέναντι στην ανθρώπινη οδύνη, συνείδηση, Προσωπικότητα και τη δυνατότητα των ανθρώπων να γνωρίζουν και να κατανοούν, κάτι που καμιά άλλη μορφή ζωής δεν μπορεί να προσεγγίσει. Σε μια περίοδο σαρωτικής αποπροσωποποίησης και ανορθολογισμού, η αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας και της ανθρώπινης ορθολογικότητας παύει να είναι σημαντική.

Το δέος απέναντι στη φύση, ακόμα και ο σεβασμός απέναντι στη μη ανθρώπινη ζωή, δεν προσφέρει καμία εγγύηση ότι οι άνθρωποι θα συμπεριληφθούν στη σφαίρα ενός «προσανατολισμένου στη ζωή» μύθου, αντίθετα από ό,τι πιστεύει το σημερινό συνάφι των οικομυστικιστών και των οικοθεϊστών.

Πάνω σ’ αυτό, κλασικό παράδειγμα αποτελεί εκείνο που ο Ρομπέρ Α. Πουά αποκάλεσε «άδολη παραλλαγή του μυστικισμού» στο ναζιστικό κίνημα. Ο ναζισμός, αλίμονο, ήταν κάτι περισσότερο από άδολος. Ο Αγών μου, του Χίτλερ, κατέγραψε την αυστηρή, στην πραγματικότητα «κοσμική», άποψη «ότι αυτός ο πλανήτης κινήθηκε κάποτε εν μέσω του αιθέρα για εκατομμύρια χρόνια χωρίς ανθρώπινα όντα και ότι αυτό μπορεί να ξαναγίνει κάποια μέρα αν οι άνθρωποι ξεχάσουν ότι οφείλουν την ευγενέστερη ύπαρξή τους όχι στις ιδέες λίγων τρελών ιδεολόγων, αλλά στη γνώση και την αδυσώπητη εφαρμογή των αυστηρών και άτεγκτων νόμων της Φύσης».

Ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, ο κατ’ εξοχήν ιδεολόγος του ναζισμού, επέκρινε τον ιουδαϊκό «δυισμό» και διακήρυξε έναν νεοπαγανιστικό πανθεϊσμό «για τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στο πνεύμα και την ύλη διαμέσου της θεοποίησης της φύσης», για να παραθέσω τη σύνοψη του Πουά. Αυτό το είδος φρασεολογίας μπορεί σήμερα να βρεθεί, σε ποικίλους βαθμούς, στα γραπτά των οικολόγων βάθους, των οικομυστικιστών και των οικοθεϊστών, οι οποίοι θα αποκήρυσσαν ασφαλώς κάθε συσχέτιση με τον ναζισμό και θα διακήρυτταν την αθωότητά τους αναφορικά με την προώθηση της πολιτισμικής κληρονομιάς που ενσαρκώνουν.

Ο Χάινριχ Χίμλερ, ο οποίος χρησιμοποίησε ολόκληρο τον μηχανισμό των SS σε μία κολοσσιαία επιχείρηση συστηματικής εξόντωσης εκατομμυρίων ανθρώπων, ασπαζόταν και με το παραπάνω αυτήν την άποψη. «Ο άνθρωπος», είπε, τον Ιούνιο του 1942, στους ηγέτες των SSστο Βερολίνο, στο αποκορύφωμα των ναζιστικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, «δεν είναι τίποτα ιδιαίτερο». Κατά ειρωνικό τρόπο, η ψυχρή του απόρριψη του ουμανισμού βρήκε το θερμό της αντίστοιχο στην παθιασμένη του αγάπη για τη ζωή των ζώων. Έτσι, ο Χίμλερ παραπονιόταν σε έναν κυνηγό, κάποιον Φέλιξ Κέρστεν: «Πώς μπορείτε να βρίσκετε ευχαρίστηση κύριε Κέρστεν, πυροβολώντας κρυμμένος δύστυχα πλάσματα που βόσκουν στην άκρη του δάσους αθώα, ανυπεράσπιστα και ανυποψίαστα; Είναι καθαρή δολοφονία. Η φύση είναι τόσο εκπληκτικά όμορφη και κάθε ζώο έχει δικαίωμα να ζήσει». Μία τέτοια ζέση για τα «δικαιώματα» των ζώων αποτελεί συχνά την άλλη όψη της μισανθρωπιάς. Πράγματι, το μίσος για την ανθρωπότητα έχει συχνά ενισχύσει την κολακεία για τα ζώα, όπως ακριβώς το μίσος για τον πολιτισμό έχει συχνά ενισχύσει τον υπερσυναισθηματικό «νατουραλισμό».

Επικαλέστηκα τον σκοτεινό κόσμο της υπερανθρώπινης «λατρείας των φυσικών φαινομένων» για να δείξω το επικίνδυνο έδαφος πάνω στο οποίο βαδίζουν πολλοίοικομυστικιστές, οικοθεϊστές και ‘οικολόγοι βάθους’, καθώς επίσης και τους κινδύνους που συνεπάγεται η απο-ευαισθητοποίηση ενός ήδη «συρρικνωμένου» κοινού, για να χρησιμοποιήσω τον όρο του Κρίστοφερ Λας. Όπως υποδηλώνουν οι πρόσφατες καταγγελίες του Έντουαρντ Άμπυγια τη «γενετική κατωτερότητα» των λατίνων και, ακόμη, για τις «εβραϊκές δεισιδαιμονίες», όλοι αυτοί δεν είναι απρόσβλητοι από αυτό καθεαυτό το επικίνδυνο παρασκεύασμα. Το παρασκεύασμα αυτό γίνεται εξαιρετικά εκρηκτικό όταν αναμειγνύεται με έναν μυστικισμό που αντικαθιστά τη λανθάνουσα δυνατότητα της ανθρωπότητας ως ορθολογικής φωνής της φύσης, με μια πανταχού δεσπόζουσα «Γαία», με έναν οικοθεϊσμό που αρνείται στους ανθρώπους την ιδιαίτερη θέση τους στη φύση.

Ο σεβασμός απέναντι στη φύση δεν αποτελεί εγγύηση ότι ο πιστός θα σεβαστεί τον κόσμο της ζωής εν γένει και ο σεβασμός απέναντι στη μη ανθρώπινη ζωή δεν αποτελεί εγγύηση ότι η ανθρώπινη ζωή θα τύχει του σεβασμού που της αξίζει. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όταν ο σεβασμός βασίζεται στη θεοποίηση - και σε έναν ράθυμο σεβασμό - οποιουδήποτε είδους, κυρίως όταν μετατρέπεται σε υποκατάστατο της κοινωνικής κριτικής και της κοινωνικής δράσης.

Σχ. ΚΟ: Μαλθουσιανοί λέγονται όσοι πρεσβεύουν τον Μαλθουσιανισμό. Μαλθουσιανισμός: Δόγμα το οποίο στηρίζεται στο έργο του Άγγλου οικονομολόγου Malthus, ο οποίος διατύπωσε το «νόμο του πληθυσμού», υποστηρίζοντας τον περιορισμό των γεννήσεων ως μέσο για την αποφυγή της πενίας, αλλά επίσης και ως εμπόδιο για τον υπερπληθυσμό του πλανήτη. Η ισορροπία ανάμεσα στον πληθυσμό και τα αποθέματα τροφίμων μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω πολέμων, λιμών και επιδημιών, υποστήριζε ουσιαστικά ο Μάλθους. Ο νόμος του Μάλθους ονομάστηκε και «κοινωνικός δαρβινισμός».

* Ο Μάρεϋ Μπούκτσιν (Murray Bookchin) (14 Ιανουαρίου 1921 - 30 Ιουλίου 2006) ήταν Αμερικανός ελευθεριακός σοσιαλιστής θεωρητικός και συγγραφέας, οι ιδέες του οποίου κινούνται στον χώρο του αναρχισμού. Είναι γνωστός κυρίως ως ο εμπνευστής της προσέγγισης της κοινωνικής οικολογίας.

ΠΗΓΗ