Η μαύρη λίστα με τις πολιτικά μη ορθές λέξεις για τους Αμερικανούς μεγάλωσε κατά 50 θέσεις. Την πρωτοβουλία είχε το Τμήμα εκπαίδευσης της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Κατά τη γνώμη των ειδικών της υπηρεσίας αυτής, ο συναισθηματικός κόσμος των παιδιών μπορεί να πληγεί από λέξεις όπως «γενέθλια», «φτώχεια», «χορός», ακόμη και «δεινόσαυρος».
Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι οι νέες οδηγίες μπορούν να δυσφημήσουν ακόμη περαιτέρω το ήδη κλονισμένο σύστημα εκπαίδευσης των ΗΠΑ.
Η λέξη «χορός» είναι πολύ έκφυλη. Τα «γενέθλια» μπορεί να θίξουν τα αισθήματα των μαρτύρων του Ιεχωβά, οι οποίοι δεν γιορτάζουν αυτές τις ημέρες. Δεν πρέπει να χρησιμοποιήσετε τη λέξη «φτώχεια» γιατί μπορεί να στενοχωρήσετε τον μαθητή, ο πατέρας του οποίου εντάχθηκε στις τάξεις των ανέργων της Αμερικής. Ο όρος «διαζύγιο» μπορεί να προκαλέσει διαταραχή στα παιδιά, οι γονείς των οποίων έχουν πρόσφατα περάσει από αυτή τη θέση.
Όλα κατανοητά με τη λέξη «σκλαβιά», μπορεί να προσβάλει τα αισθήματα των νεαρών Αφροαμερικανών. Αλλά να όμως, που ο «δεινόσαυρος», κατά τη γνώμη των ειδικών είναι δυσάρεστος στο αυτί για τους οπαδούς του «δημιουργισμού» (σ.τ.μ. κρεασιονισμού). Θυμίζουμε ότι οι δημιουργιστές θεωρούν ότι το Σύμπαν, η Γη και όλα τα έμβια όντα δημιουργήθηκαν από τον Δημιουργό και απορρίπτουν τη θεωρία του Δαρβίνου. Ίσως πιο λογικό στην περίπτωση αυτή θα ήταν να απαγορευτεί η λέξη «πίθηκος».
Ο κατάλογος των απαγορευμένων λέξεων απεστάλη στους συντάκτες των τεστ, με τη βοήθεια των οποίων στις πρώτες τάξεις του σχολείου μερικές φορές το χρόνο αξιολογούνται οι επιτυχίες των μαθητών. Ωστόσο η καινοτομία δεν προκάλεσε ιδιαίτερο ενθουσιασμό στους εκπαιδευτικούς της Νέας Υόρκης. Κατά τη γνώμη της πλειονότητας εξ αυτών παρόμοιες απαγορεύσεις δεν είναι μόνο παράλογες, αλλά και επικίνδυνες: πώς μπορούν τα παιδιά με επιτυχία να εξελιχθούν, εάν τους αφαιρέσεις από το λεξιλόγιό τους, άρα και από τη συνείδησή τους, έννοιες, τις οποίες σήμερα συναντάς σε κάθε βήμα σου; Οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι τα παιδιά δεν πρέπει να πληρώνουν τα «γλωσσικά προβλήματα» των ενηλίκων.
Οι γλωσσολόγοι ονομάζουν τη λίστα με τις ακατάλληλες προς χρήση λέξεις με μη πολιτικά ορθό τρόπο: «κορυφαία ηλιθιότητα». Την ίδια στιγμή η λογική αντίδραση των Αμερικανών εκπαιδευτικών επιτρέπει να ελπίζουμε ότι οι οδηγίες των υπεύθυνων για την εκπαίδευση των Νεοϋορκέζων δεν θα γίνουν δεκτές, θεωρεί ο δόκτωρ φιλολογικών επιστημών Μαξίμ Κρονγκάουζ:
Όσον αφορά τις συγκεκριμένες λέξεις, για καθεμία από αυτές μπορεί να υπάρξει αμφισβήτηση. Μερικά παραδείγματα φαίνονται ιδιαίτερα εντυπωσιακά, για παράδειγμα η απαγόρευση των «γενεθλίων». Μου φαίνεται ότι στο πλαίσιο της αμερικανικής κουλτούρας αυτό κάθε άλλο μπορεί να γίνει αποδεκτό από όλους. Και αυτό προκαλεί, αν δεν προκάλεσε ήδη συζήτηση στην αμερικανική εκπαίδευση, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην ακύρωση της οδηγίας αυτής.
Ο φιλόλογος υπενθυμίζει ότι η «ακύρωση» των λέξεων, κατά κανόνα, δεν οδηγεί στην κατάργησή τους, αλλά σε απρόβλεπτες αλλαγές στη γλώσσα. Και τα αποτελέσματα είναι συχνά ευθέως τα αντίθετα εκείνων, που θα ανέμεναν οι εμπνευστές των απαγορεύσεων.
Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, συζητώντας την είδηση από τη Νέα Υόρκη, σημειώνουν ότι η πολιτική ορθότητα έγινε τελευταία έμμονη ιδέα του πολιτισμού, βασισμένη σε ένα απίστευτο μείγμα πολιτισμών και γλωσσών. Αλλά σε ποιο βαθμό οι εν λόγω «λεξικολογικές» απαγορεύσεις βοηθούν στην προώθηση της ανεκτικότητας στην κοινωνία; Από μόνη της η απαγόρευση ορισμένων λέξεων και όρων λίγα πράγματα αλλάζει στην πραγματική ζωή, είναι πεπεισμένος ο δόκτωρ ψυχολογικών επιστημών Αλεξάντρ Tχόστοφ:
Μπορούμε να μη χρησιμοποιήσουμε τη λέξη, αλλά αυτές οι έννοιες δεν εξαφανίζονται, όπως δεν εξαφανίζεται και ορισμένη σχέση προς αυτές. Όσες φορές κι αν πεις «χαλβάς» δεν θα γίνει τίποτε πιο γλυκό. Με έμμεσο τρόπο παρ’ όλ’ αυτά υπάρχει επίδραση, οι άνθρωποι αρχίζουν να το αντιμετωπίζουν πιο ψύχραιμα. Όχι η ίδια η απαγόρευση ορισμένων λέξεων, που είναι σαν ανέκδοτο, αλλά το γεγονός ότι συζητείται.
Στη Νέα Υόρκη διάλεξαν πρέπει να πούμε έναν μη πρωτότυπο τρόπο για να τραβήξουν την προσοχή στο ζήτημα της ανεκτικότητας. Στο λεξικό των Αμερικανών υπάρχουν πολλές λέξεις, η χρήση των οποίων μπορεί να καταλήξει με μια δυσάρεστη συζήτηση στο δικαστήριο. Ακόμα και μια γάτα δεν πρέπει πλέον να ονομάζεται ζώο ή θηρίο: μόνο «κατοικίδιο» ή «οικιακός σύντροφος». Αν κάνετε λάθος, να αναμένετε αγωγή από τους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων.
Η ανεκτικότητα είναι μια καλή ιδέα. Ωστόσο τον τελευταίο καιρό η ιδέα αυτή λειτουργεί για κάποιο λόγο επιλεκτικά και κυρίως προς όφελος διαφόρων μειονοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μας δίνει το προπύργιο του συντηρητισμού, η παλιά καλή (και κάποτε χριστιανική) Αγγλία. Στους χριστιανούς τώρα πια δεν επιτρέπεται να φορούν σταυρό στο λαιμό τους, γιατί αυτό προσβάλλει τα αισθήματα των άθεων και των εκπροσώπων άλλων θρησκειών, όμως στην εκκλησία μπορείς να τελείς γάμους μεταξύ του ιδίου φύλου.
Οι ιδεολόγοι στη σημερινή «ανεκτικότητα» είναι οι ίδιοι, όπως και στη σημερινή «δημοκρατία». Όμως εξαρχής δημοκρατία είναι παρ’ όλ’ αυτά η εξουσία του λαού, δηλαδή της πλειοψηφίας. Άρα το σχήμα θεωρητικά θα πρέπει να είναι απλό. Η πλειοψηφία επιτρέπει στις μειονότητες να ζουν με το δικό τους τρόπο (φυσικά στο πλαίσιο του νόμου). Κι εκείνοι, με τη σειρά τους, δεν χρειάζεται να μπαίνουν με τους κανόνες τους σε ξένο μοναστήρι. Είναι καλύτερα να δώσεις μάχη με τα αρνητικά φαινόμενα και όχι με τις ονομασίες τους. Έτσι και οι γλωσσολόγοι δεν θα αποσπώνται από τη βασική τους ενασχόληση και όλοι θα ζουν πιο ήρεμα.
ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου