Από το Αγαθονήσι μέχρι την Κυπριακή Δημοκρατία

ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ

Η ΟΞΥΝΣΗ που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν είναι τυχαία. Στην Κύπρο, που επάξια διατηρεί το θλιβερό τίτλο της μακαρίας μπανανίας, δεν δίνεται η δέουσα σημασία. Η επικαιρότητα είναι προσκολλημένη στον Αλ Καπόνε και στις καταγγελίες για σήψη και διαφθορά, που και αυτή η κυβέρνηση είναι έτοιμη να πατάξει. Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται στα πρόθυρα νέας, καλά μεθοδευμένης κρίσης, που σχεδίασε από το καλοκαίρι η Άγκυρα. Ο αθηναϊκός Τύπος, επικαλούμενος ενημέρωση από τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών, δεν αποκλείει και θερμό επεισόδιο. Οι συνεχείς προκλήσεις εκ μέρους των Τούρκων, ειδικά στην περιοχή των νησιών Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι, για πρώτη φορά, φαίνεται, στοχεύουν στην ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας. Η αιφνίδια αλλ’ ορθή απόφαση του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, να μεταβεί την ημέρα των Θεοφανίων στο Αγαθονήσι, έστειλε αποφασιστικό μήνυμα στην Άγκυρα.
Η ενέργεια Παπούλια αιφνιδίασε κυρίως το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, χαροποίησε εκείνο της Άμυνας και εκνεύρισε τους Τούρκους. Πώς ερμηνεύεται και πού στοχεύει η νέα τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και γιατί η Τουρκία είναι έτοιμη ακόμα και για θερμό επεισόδιο; Μερικοί λόγοι μπορεί να είναι εσωτερικοί· η γνωστή αναμέτρηση στρατού - ισλαμιστών, οι επικείμενες εκλογές στη χώρα, η υπόθεση Εργκένεκον, κτλ. Θεωρούμε, όμως, πως οι αναβαθμισμένες προκλήσεις των Τούρκων συνδαυλίζονται κυρίως από θέματα εξωτερικής πολιτικής. Το 2009 είναι ορόσημο για την Τουρκία. Στο τέλος του χρόνου αναμένεται η αξιολόγηση της χώρας από την Ε.Ε. Αυτή θα εξαρτηθεί και από τις αναληφθείσες δεσμεύσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, που μέχρι σήμερα αρνείται να υλοποιήσει: Το Πρωτόκολλο της Άγκυρας, διά του οποίου καλείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και δι’ αυτού να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.
Η Τουρκία, πρώτον, αντιλαμβάνεται τις υποχρεώσεις της ανάλογα με τα εθνικά της συμφέροντα, γι’ αυτό θέλει την Ευρώπη ? la carte. Δεύτερον, επιδιώκει να συνδέσει τις αναληφθείσες δεσμεύσεις της με τη λύση του Κυπριακού, στη λογική του απορριφθέντος από τους Έλληνες εκτρώματος Ανάν. Τρίτον, επειδή συνειδητοποιεί πως μάλλον θα ισχύσει στο τέλος η ειδική σχέση με την Ε.Ε., δεν βιάζεται να εφαρμόσει το κοινοτικό κεκτημένο. Τέταρτον, επισείοντας την απειλή ακόμα και θερμού επεισοδίου με την Ελλάδα, αποβλέπει στην εξουδετέρωση ελληνικών ή και κυπριακών αντιστάσεων σε συνάρτηση προς τις ελληνοτουρκικές διαφορές και το Κυπριακό. Πέμπτον, η Τουρκία θέλει να εμφανίζεται ως περιφερειακή δύναμη. Κρίνει ότι τα βαρίδια των ελληνοτουρκικών και το Κυπριακό την εμποδίζουν να καθιερωθεί στην περιοχή της Μέσης και Ευρύτερης Ανατολής και να αναδειχθεί σε υπολογίσιμο συμπαίκτη των μεγάλων.
Έναντι των τουρκικών μεθοδεύσεων και προκλήσεων, η Αθήνα επιμένει να τηρεί μια έμφοβη στάση, στηριγμένη στην απρόσοδη, όπως αποδεικνύεται, πολιτική της διευκόλυνσης της τουρκικής ενταξιακής πορείας, με αναμάσημα των γνωστών ακαδημαϊκών εκκλήσεων στην καλή θέληση του Αττίλα. Η δε Λευκωσία, παραδομένη στα συντροφικά ιδεολογήματα και στα αντιευρωπαϊκά της σύνδρομα, δεν φαίνεται να συνειδητοποιεί ότι οι τουρκικές απειλές και η πιθανότητα θερμού επεισοδίου στο Αγαθονήσι-Φαρμακονήσι εξακτινώνονται μέχρι την Κύπρο. Όταν επιμένουμε πως ο Πρόεδρος οφείλει να έχει σχέδιο Β', εννοούμε και τη στενή συνεργασία Ελλάδας- Κύπρου για την από κοινού αντιμετώπιση του Τούρκου.

Πηγές: strategy-geopolitics